Fahiş Fiyatlar ve E-Ticaretteki Tuzaklara Dikkat! Alışverişte Püf Noktaları

Tüketici temsilcileri, bu yıl gerçekleştirilen Tüketici Konseyi toplantısında, aşırı fiyat uygulamalarından siber güvenliğe kadar pek çok alandaki sorunlara yönelik çözüm önerilerini dile getirirken, özellikle dijital istismarın önlenmesi amacıyla planlanan çalıştaya yoğunlaştıkları belirtildi.

Ticaret Bakanlığı'ndan elde edilen verilere göre, bu yıl 29. kez yapılan Tüketici Konseyi toplantısında, halkın günlük hayatında karşılaştığı dolandırıcılık vakalarının önlenmesi, hedefli reklamcılık, veri ve siber güvenlik, istenmeyen iletişimlerin engellenmesi, tüketicilerin korunmasında yapay zekanın rolü ve tüketici bilincinin artırılması amacıyla yeni kamu spotlarının hazırlanması gibi konular ele alındı.

Tüketici birlikleri temsilcileri, güncel sorunlar ile çözüm önerilerini sunduğu bu toplantıda, dolandırıcılıkla ilgili vakalar ve yapay zekanın etkilerine karşı çalışma grupları oluşturulmasına karar verildi. Belirtilen konular hakkında Tüketici Konseyi'nin tavsiye niteliğindeki kararları alındı. Tüketici örgütlerinin temsilcileri, hazırlıkları süren çalıştay ve dijital mağduriyetler için çözüm arayışlarına yoğunlık verdiler.

DİJİTAL ÇAĞDA TÜKETİCİ HAKLARI

Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Aziz Koçal, günümüzde sahte ve kalitesiz ürünlerin yanı sıra merdiven altı üretimlerin hızla arttığını vurguladı.

Kiralardaki fahiş artışların da tüketiciler açısından önemli bir sorun oluşturduğunu ifade eden Koçal, bankaların ve finans kuruluşlarının tüketicilerden talep ettiği masraf ve ücretlerin de sıkça şikayet konusu olduğunu belirtti.

Koçal, internetten yapılan alışverişlerde karşılaşılan yanıltıcı reklamlar, ulaşmayan ürünler, sahte web siteleri ve mesafeli satış sözleşmelerine uyulmaması gibi sorunların da önem kazandığını dile getirdi.

Kullanılan teknoloji ve yapay zeka uygulamalarının artışı ile dolandırıcılık vakalarının zirve noktasına ulaştığına dikkat çeken Koçal, haklarını arayan tüketicilerin karmaşık prosedürlerle karşılaştığını ifade etti. Kişisel verilerin yeterince korunmadığı takdirde zararların sorumlusunun tüketici değil, güvenlik açığı bulunan kurumlar olması gerektiğini savundu.

Bu şikayetler doğrultusunda, Tüketici Konseyi toplantısında önerilen çözüm önerilerini şöyle sıraladı:

"Siber suçlarla ve dolandırıcılıkla etkin bir şekilde mücadele edilmesi, tüketicilerin bilinçlendirilmesi, kurumlar arası iletişim ağının güçlendirilmesi, dolandırıcılıkla ilgili başvurularda bürokratik engellerin kaldırılması ve müdahale mekanizmasının geliştirilmesi kritik öneme sahip. Kamu spotlarının, tüketicileri bilgilendirmek amacıyla yayınlanması gerekiyor. Temel gıda ve temel tüketim ürünlerinde KDV ve dolaylı vergilerin düşürülmesi, lüks tüketim ürünlerinden daha yüksek vergilerin tahsil edilmesi gerekmekte. Tüketici kredileri ve kredi kartı borçları için faizlerin azaltılması ve borç yapılandırması önem taşıyor. Gıda üretimi ve ithalatında sağlık standartlarının titizlikle denetlenmesi, dijital alışverişlerde tüketici haklarının güçlendirilmesi, ayrıca tüketicinin gıda ve konut erişimini sağlamak adına gerekli önlemlerin alınması ve alım gücünü artırıcı düzenlemelerin gerçekleştirilmesi gibi konular üzerinde duruyoruz."

Özellikle dolandırıcılık ve e-ticaret konularında Ticaret Bakanlığı'nın kapsamlı bir çalışma gerçekleştirmesini beklediklerini ifade eden Koçal, tüketici hakem heyetlerinin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Bu heyetlerin daha etkin ve hızlı bir hizmet sunabilmesi için iyileştirmeler yapılması gerektiğine dikkat çekerek, "Bu konuyu son derece önemsiyoruz. Amacımız tüketici hakem heyetlerinin işlevselliğini artırarak tüketici sorunlarını daha hızlı bir şekilde çözmektir. Tüketici şikayetlerinin çözüm sürecinde işbirliğimizi sürdürerek, sayının azaltılmadan iyileştirilmesi üzerine çalışmalar yapılmasını bekliyoruz." şeklinde konuştu.

TÜKETİCİ KONSEYİ’NDEN E-TİCARET VE SİBER GÜVENLİK ÜZERİNE ÖNERİLER

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, tüketicinin yalnızca bir ürün alarak mağdur olan bir birey olarak değerlendirilmemesi gerektiğini ifade etti. Kamu tarafından yaşam standartlarının garanti altına alınması gerektiği, özellikle barınma hakkının güvence altında tutulması gerektiğini aktardı.

Tüketici Konseyi’nde, kamu, özel sektör ve uluslararası kaynakların dahil olduğu sürdürülebilir bir finans modeli geliştirilmesi yönünde önerilerde bulunduklarını belirten Kılıç, kronik hastaların ilaç erişiminde yaşadığı sorunların yanı sıra yaşlı bireyler için yaşam merkezleri ve evde bakım hizmetlerinin artırılmasının öncelikli meselelerden biri olduğuna dikkat çekti.

Kılıç, özel eğitime ihtiyacı olan veya maddi durumu yetersiz ailelerde yaşayan çocuk ve gençlerin kapsamlı politikalarla desteklenmesi gerektiğini belirtti. Dijital eşitsizliğin giderilmesi amacıyla ücretsiz internet ve cihaz desteği çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Kılıç, sözlerine şu ifadelerle devam etti:

"Özellikle çocuklar, gençler ve yaşlılar gibi dijital sömürüye maruz kalan hassas tüketicilere yönelik eğitim ve farkındalık kampanyalarının düzenlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Doğal kaynaklarımızın sınırlı olduğu gerçeğinden hareketle, sürdürülebilir üretim ve tüketim modellerinin geliştirilmesi, bunun da adil bir şekilde uygulanmasının gerekliliğine inanıyoruz. Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşlarının içinde tüketici örgütleri temsilcilerinin de yer almasını öneriyoruz."