Yüksek Maaş İçin Gizli Strateji! Çalışıyormuş Gibi Yapanlar Nasıl Açığa Çıkıyor?

Çeşitli iş alanlarındaki bazı çalışanların yoğun iş koşullarına uyum sağlamakta zorlanmaları ya da sadece çalışıyormuş gibi davranmaları yöneticilerin dikkatini çekiyor.

Dün Forbes'ta yayımlanan bir makaleye göre, iş ortamlarında "çalışıyormuş gibi görünenler" için yeni bir tanım geliştirilmiş. Bu davranış biçimi "Sessiz gizlenme" adıyla anılıyor. Aslında bu terim, yalnızca çalışıyormuş gibi görünenleri değil, aynı zamanda gerçekte etkin olmayanları da kapsıyor.

Forbes'taki yazıda şu ifadeler yer alıyor:

Farklı sektörlerden ve yaş gruplarından 2 bin çalışana uygulanan bir Attensi anketi, ‘sessiz gizlenme’ olgusunu iş gücünde var olan sessiz bir kriz olarak tanımlıyor. Katılımcıların yüzde 58’i, yetersizliklerini gizleyerek yargılanmaktan kaçındıklarını belirtirken, neredeyse yarısı iş yerinde bazı şeyleri anlıyormuş gibi davrandıklarını ifade ediyor. Yüzde 40 ise hangi adımları atacağını bilmediği halde yardım istemekten çekindiğini dile getiriyor.

SESSİZ GİZLENME OLGUSU

Hu-X’in kurucusu Tia Katz, üç yıl önce sessiz istifanın gündemde olduğunu ancak artık ‘sessiz çöküş’ gibi yeni kavramların da ortaya çıktığını vurguluyor. Sessiz çöküş; tükenmişlik, içe kapanma ve gözle görülmeyen kopuşları ifade eden bir terim olarak değerlendiriliyor. Katz’a göre, günümüzde pek çok davranışın temelinde daha gizli bir olgu yatıyor: Sessiz gizlenme.

Gizlenme kavramını, bu olayı kişilerin kendilerini ait hissetmeleri, yargılanmaktan veya ayrımcılığa uğramaktan kaçınmaları amacıyla ortaya koyan Profesör Kenji Yoshino, bu durumu kişisel özelliklerini gizlemek olarak tanımlıyor. En yaygın gizlenme davranışları arasında; bireylerin ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, yaş, din, engellilik veya diğer kimlik özelliklerini iş hayatında minimizeleri öne çıkıyor. Bunun arkasındaki motivasyon genellikle kabul edilme, işten çıkarılmama veya terfi etme kaygısı olarak yorumlanıyor.

Forbes'e kariyer konuları üzerine yazılar kaleme alan Bryan Robinson, birçok bireyin kariyerlerinde belirli bir dönem içinde bu tür gizlenmelere yöneldiğini belirtiyor. Siz de büyük ihtimalle hayatınızın bir döneminde böyle bir duruma başvurmuş olabilirsiniz.

GİZLENME DURUMU BAZEN NORMAL SAYILABİLİR

Belirli bir düzeyde gizlenme, sosyal ve profesyonel ortamlara uyum sağlamanın yanı sıra duygusal zekayı da yansıtıyor. Ancak bu durum sürekli hale gelirse, stres, tükenmişlik ve yabancılaşma hissi yaratabilir ve hem bireysel iyilik hali hem de kurumsal verimlilik üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Hu-X ve Hi-Bob tarafından gerçekleştirilen yeni bir araştırma, çalışanların yüzde 97’sinin dönemsel olarak, yüzde 67’sinin ise sık sık gizlenme davranışında bulunduğunu gösteriyor. Araştırma sonuçlarına göre, bu durumun sebepleri arasında şunlar yer alıyor:

- Profesyonel imajı korumak (yüzde 55)
- Sosyal kabul görme isteği (yüzde 48)
- Ayrımcılıktan kaçınmak (yüzde 46)
- Terfi, maaş artışı veya prim alma fırsatlarını artırmak (yüzde 46)
- Yıl sonu performans değerlendirmelerinde daha yüksek not almak (yüzde 43)

Gizlenme eylemi en fazla üst düzey yöneticiler (yüzde 55) ve doğrudan yöneticiler (yüzde 54) karşısında gerçekleşiyor. Araştırmaya katılan bir kişi, takımındaki en yaşlı kişi olduğu için (60 yaşında) gizlenme yaptığını ifade ediyor. Bir diğer çalışan, yargılanmaktan korktuğu için cinsel yönelimini gizli tuttuğunu dile getiriyor. Bazıları ise DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) sebebiyle duydukları utancı, siyasi görüşlerini ya da Covid aşısı olmamalarına karşın aşılıymış gibi davranmalarını gizlediklerini aktarıyor.

Z KUŞAĞI NEYİ GİZLİYOR?

Z kuşağı bugün sadece çalışma yöntemlerini değil, iş yerlerindeki kuralları da sessizce değiştirmekte. Hu-X ve Hi-Bob ortak araştırması, Z neslinin donuk ve ilgisiz göründükleri bilinen “boş bakış” ifadelerinin, bu gizlenme davranışının bir yansıması olabileceğini öne sürüyor. Z kuşağı çalışanları, Baby Boomer’lara kıyasla kimliklerini iki kat daha fazla gizlediklerini belirtirken, yüzde 56’sı bu durumu insan kaynaklarıyla yaptıkları görüşmelerde dahi sürdürdüklerini ifade ediyor. Z kuşağının neredeyse yarısı, daha “terfi edilebilir” görünme amacıyla ruh sağlığı sorunlarını, öz bakım alışkanlıklarını veya geçmiş deneyimlerini gizlediklerini söylüyor.

Araştırma ayrıca Z ve Y kuşağının (Millennials), gizlenmeyi stratejik bir tercih olarak değerlendirdiğini göstermekte. Bu davranışla:

- Terfi, maaş artırımı ve prim olasılığını yükseltmeyi
- Yıl sonu değerlendirmelerinde daha iyi sonuçlar elde etmeyi
- Ayrımcılıktan kaçınmayı
- Sosyal kabul görmeyi hedefliyorlar.

PR Newswire tarafından gerçekleştirilen başka bir araştırma, Z kuşağı çalışanlarının toplantı notları almak, kodlama yapmak ve yeni fikirler üretmek gibi görevlerde yapay zekaya hızlıca adapte olduklarını, fakat bunu yöneticilerinden gizlediklerini ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, bu gizlilik durumunun temelinde iş kaybetme korkusu yattığını belirtmekte. Z ve Y kuşağının yüzde 47’si, yapay zekanın işlerini tehdit edebileceğinden endişeli. Ayrıca bu kuşakların yüzde 30’u, şirketlerinin yapay zeka politikalarını bilmediğini ifade ediyor.

Katılımcıların yüzde 63’ü, iş amaçlı kişisel uygulama veya yazılımlar kullandığını belirtmektedir. Araştırmacılar, bu durumun kurumsal güvenlik açısından büyük riskler oluşturabileceğine dikkat çekiyor. Wrike CMO’su Christine Royston, şirketlerde yapay zeka ile ilgili yönerge eksikliğini “verimlilik ve güvenlik açısından bir tehlike” olarak nitelendiriyor.